Dla zawodnika trenującego sporty walki oprócz szybkości i siły ważne jest również to, aby jego fizjologiczny zakres ruchu nie ulegał zmniejszeniu wraz z upływem czasu. Efekt ten, można osiągnąć dzięki aktywnej odmianie stretchingu serwowanej właśnie przez jogę, której asany skutecznie angażują do pracy taśmy anatomiczne. Dodatkowym (ale wcale nie mniejszym!) atutem jogi, jest wyposażenie adepta w pełni świadome kontrolowanie oddechu podczas wykonywania ruchu. Wagę tej umiejętności podkreślały już tuzy sztuk walki tacy jak Bruce Lee i Masutasu Oyama. Dziś wiemy już, że prawidłowo skontrolowany oddech odpowiada nie tylko wygenerowanie mocy podczas wyprowadzania ciosu, ale i za kontrolę tętna oraz emocji. Wychodzi więc na to, że joga może dać fighterowi więcej niż można by się tego spodziewać.
Holistyczne podejście
Zwrot zamknięty w słowach „holistyczne podejście” zrobił karierę już ponad dekadę temu, wdzierając się do gabinetów lekarskich, salonów kosmetycznych i oczywiście sal treningowych. Pomijając wartość marketingową, traktowanie ciała i umysłu jako jedności jest podejściem zasadnym również w sporcie. Dziś oprócz wszelkich form regeneracji potreningowej typu krioterapia, sauna czy floating mamy do dyspozycji szeroki wachlarz wsparcia rozwoju w postaci treningu motorycznego, terapii manualnej i wsparcia psychologów sportowych.
Dobrze poprowadzona lekcja jogi powinna skupiać się na każdym z wymienionych elementów. Co prawda nie uzyskasz stu procent korzyści, które można zaczerpnąć z solidnego obozu przygotowawczego, jednak powinno być to na tyle dużo by odczuć wyraźną poprawę swoich możliwości.
Zobacz także: Kryzys treningowy – jak wygląda u osoby początkującej, a u osoby zaawansowanej?
Jak joga angażuje ciało i umysł?
W mięśniach i ścięgnach człowieka znajdują się receptory informujące mózg o powstającym lub znikającym napięciu, dzięki temu zjawisku jesteś w stanie określić położenie swojego ciała w przestrzeni. Korzystasz z tego za każdym razem, gdy poruszasz się, nie mając przed sobą lustra. Nowy adept na lekcji jogi uczy się pracować wielokierunkowo, angażując do pracy jednocześnie ciało i umysł po to, aby w każdym wykonywanym ćwiczeniu oba aspekty traktować całościowo.
Podstawową pozycją jogi jest tadasana przypominająca pozycję zasadniczą. Cały problem w utrzymaniu tej pozycji polega na utrzymaniu pełnej kontroli nad ciałem. Dzięki obserwacji własnego ciała i tego, jakie odczucia towarzyszą Ci podczas pracy, w naturalny sposób zyskujesz umiejętność czucia swojego ciała w ruchu. Dopiero później przechodzisz do wykonywania bardziej skomplikowanych asan, w których już w naturalny sposób potrafisz zrozumieć wszystko to, co odczuwasz podczas wykonywania ruchu. Prędzej czy później będziesz w stanie przenieść to na sporty walki. Zyskujesz więc swego rodzaju pajęczy zmysł, którego będziesz używać nie tylko walcząc pająkiem.
Poprawa stabilizacji
Pracując nad utrzymywaniem prawidłowej pozycji, zaczynasz od koncentracji na pracy stóp. Podstawowa pozycja będzie wymagała od Ciebie szerokiego rozstawienia palców, dociśnięcia do maty środkowej części pięty oraz palca najmniejszego i największego. Dopiero później przechodzisz do aktywowania partii, które znajdują się wyżej. Ten typ pracy jest charakterystyczny właśnie dla jogi.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na to, że każdy ruch wykonywany na stojąco (a i znaczna część ruchów w parterze) zaczyna się właśnie od stopy – nie bez przyczyny w boksie i MMA termin „footwork” odnoszący się do sposobu poruszania podczas walki jest jedną z umiejętności trenowanych podczas osobnych jednostek. Dobra praca stóp i świadomość tego, jak odpowiednio przenosić ciężar równa się dobrej stabilizacji.
Zakres ruchu
Jeżeli jeden z elementów Twojego ciała działa nieprawidłowo, jego funkcje przejmują struktury znajdujące się obok. Mechanizm ten prowadzi w prostej drodze do kontuzji. Popularne bóle odcinka lędźwiowego często nie są następstwem pogłębionej lordozy lędźwiowej, lecz nadmiernie napiętych mięśni biodrowo-lędźwiowych, które dociążane trzymaniem w gardzie lub sporą ilością wyprowadzonych kopnięć zaczynają wyglądać jak mięśnie kierowcy tira z dwudziestoletnim stażem (jeżeli chcesz sprawdzić, czy ten problem dotyczy i Ciebie spróbuj wykonać popularny i prosty test Thomasa).
Niwelowanie różnego rodzaju dysfunkcji to jedno z zadań jogi. Każde z wykonywanych ćwiczeń pokaże Ci inne miejsce w Twoim ciele, które domaga się szczególnej uwagi. Praca w pozycjach statycznych będzie bezpieczną formą wzmocnienia tych sfer, które do tej pory zaniedbałeś.
Kontrola oddechu
Pranajama jest częścią jogi skupionej wokół technik stworzonych w celu uzyskania kontroli nad własnym oddechem. Ćwiczący w pierwszej kolejności uzyskuje świadomość tego, jak oddycha i uczy się korygować ten oddech podczas wykonywania ruchu. Proces kontrolowania oddechu rozpoczyna się od spowolnienia wydechu, co pozwala na łatwiejsze rozluźnienie napiętych obszarów ciała.
Kolejny krok to uspokojenie oddechu podczas pozycji sprawiających dyskomfort. Z podobnego sposobu korzystają szkoły BJJ, w których po wykonaniu kilku mocniejszych ćwiczeń zawodnicy kładą się na plecach i przenoszą nogi za głowę. Ruch ten ma za zadanie przyzwyczaić ciało zawodnika do kontrolowania oddechu w momencie, gdy jego ciało jest dociążone. W gruncie rzeczy jest to metoda treningowa zaczerpnięta właśnie z jogi.
Koncentracja
Częścią jogi, która zajmuje się poprawą koncentracji, jest dharana skupiająca się na wyciszeniu natłoku myśli, umiejętności skupienia umysłu na życzenie i pozostawanie w tym stanie przez dłuższy czas. Teoretycznie dharana sama w sobie jest swego rodzaju koncentracją i całkowitą uwagą. O ile wejście na najwyższy poziom wyciszenia się dotyczy osób, które uprawiają jogę przez wiele lat, o tyle przeciętny zjadacz chleba jest w stanie zaadaptować na swoje potrzeby kilka sztuczek.
Podstawy dharany skupiają się na koncentracji na jednym obiekcie mentalnym: centrum ciała człowieka, powtarzaniu zwrotów podobnych do mantry lub po prostu skupieniu uwagi na równomiernym oddychaniu z przedłużeniem fazy wydechu. W chwili, w której nauczysz się wyciszać swoje myśli „na życzenie”, będziesz mógł użyć tej umiejętności w kluczowym dla zawodnika momencie, czyli przed wejściem na matę, do ringu lub oktagonu.
Korzystanie ze współczesnych form wspomagania procesu treningowego jest po prostu fajne. Rynek wellness oferuje w zasadzie wszystko, czego potrzebujesz, aby być w dobrej formie i cieszyć się dobrym zdrowiem.
W praktyce jogi ważne jest to, że nie musisz uczęszczać na zajęcia kilka razy w tygodniu (tak jak w przypadku budowania wytrzymałości i siły), aby się rozwijać, ponieważ prawie każde z dobrze poznanych ćwiczeń możesz wykonywać, mając do dyspozycji jedynie niewielką przestrzeń. Przy najbliższej możliwej okazji sprawdź samodzielnie, co mogą zaoferować Ci zajęcia jogi.
